Olejki eteryczne z różnych roślin różnią się między sobą składem, zapachem i właściwościami. Dlatego jeśli kupujemy je nie tylko ze względu na sam, ale również prozdrowotne właściwości, warto wiedzieć, jakimi cechami charakteryzują się poszczególne rodzaje olejków.
Olejki eteryczne to wyciągi z surowców roślinnych pozyskiwane w wyniku destylacji z parą wodną, ekstrakcji lub tłoczenia. Mogą pochodzić z różnych części roślin (czasem olejki pozyskane z tej samej rośliny, ale z innych jej fragmentów mogą się różnić między sobą właściwościami). Znaczenie ma też miejsce, w jakim dana roślina rośnie oraz etap rozwoju. Przyjmuje się na przykład, że najwyższą zawartość olejków mają rośliny zrywane tuż przed kwitnieniem. Inne z kolei należy najpierw ususzyć.
Olejki eteryczne – właściwości
Olejki eteryczne wyróżniają się nie tylko intensywnym zapachem, ale również, w wielu przypadkach, właściwościami prozdrowotnymi. Nie bez powodu już przed wiekami stosowano je w ramach aromaterapii. Były także składnikiem dawnych kosmetyków i leków. Wiele cech, które dawniej przypisywano olejkom dziś znajduje naukowe potwierdzenie. To, jak działa dany olejek zależy głównie od jego głównego składnika.
Jakie zatem właściwości maja poszczególne olejki i na co pomagają?
- Właściwości antyseptyczne.
Olejki wpływają na takie drobnoustroje jak wirusy, grzyby pleśniowe, drożdże, pierwotniaki oraz bakterie. Z reguły im wyższe stężenie danego olejku, tym jego działanie antydrobnoustrojowe jest silniejsze. Najsilniejsze właściwości antybakteryjne mają olejki, które zawierają w swoim składzie eugenol (olejek goździkowy i cynamonowy), fenole (olejek tymiankowy, cząbrowy, oregano). - Właściwości wykrztuśne.
Polegają na drażnieniu przez olejek błony śluzowej oskrzeli, co powoduje wzmożenie wydzielanie zalegającego śluzu. Najlepsze efekty osiągniemy stosując w tym celu inhalacje (samym olejkiem lub olejkiem zmieszanym z solą fizjologiczną). Najpopularniejszymi olejkami o działaniu wykrztuśnym są: olejek eukaliptusowy, sosnowy, tymiankowy, jodłowy i anyżowy. - Właściwości spazmolityczne
Chodzi o zmniejszenie napięcia mięśni gładkich przewodu pokarmowego i przywrócenie prawidłowej perystaltyki. Dodatkowo niektóre olejki pobudzają wydzielanie soku żołądkowego. Jeśli zależy na takich efektach, warto stosować olejki takie jak: miętowy, koprowy, kminkowy, melisowy, lawendowy. - Właściwości diuretyczne
Oznacza to, że olejki mogą przyczynić się do zwiększonego wydzielaniu moczu. Właściwości taki ma olejek z lubczyku oraz olejek jałowcowy. - Łagodzenie bólów głowy.
W tym celu można używać olejków takich jak: bazyliowy, hyzopowy, lawendowy, majerankowy, miętowy, geraniowy. - Łagodzenie objawów przeziębienia (katar, kaszel).
Tu warto stosować olejek anyżowy, cyprysowy lub eukaliptusowy; ewentualnie olejek z drzewa herbacianego, lawendowy, miętowy i rozmarynowy. - Łagodzenie objawów stresu.
Olejek jałowcowy, lawendowy, melisowy, neroli, geraniowy, różany. - Bóle mięśni.
Olejek cyprysowy, jałowcowy, lawendowy, miętowy, rozmarynowy. - Bezsenność.
Olejek różany, geraniowy, jałowcowy, lawendowy, majerankowy, mandarynkowy. - Zmęczenie i brak koncentracji.
Olejek bazyliowy, geraniowy, miętowy, rozmarynowy. - Kłopoty z nadciśnieniem.
Olejek lawendowy, majerankowy, rozmarynowy, różany, szałwiowy, ylangowy. - Zbyt niskie ciśnienie
Olejek bergamotowy, miętowy, cytrynowy.
Jak używać olejków eterycznych?
W warunkach domowych olejki eteryczne mogą być używane na kilka sposobów.
- Inhalacje
Tu najlepiej sprawdzić się stosowanie inhalatora (nebulizatora). Do tego celu można stosować zarówno pojedynczych olejków, jak i ich mieszanek. Dodatkowo można je zmieszać z solą fizjologiczną. Takie zabiegi pomagają na schorzenia górnych dróg oddechowych i na zatoki. - Dodatek do innych kosmetyków (np. kremów). Dzięki temu zyskają one bardziej intensywny zapach.
- Aromaterapia.
Tu metod jest kilka:
– kominki zapachowe;
– dodawanie kilku kropel do kąpieli (można je łączyć z solami do kąpieli takimi jak sól z Morza Martwego, sól z Morza Śródziemnego, sól bocheńska, sól Epsom czy sól iwonicka);
– stosowanie wraz z nawilżaczem powietrza (kilka kropel dodaje się do wody umieszczonej w nawilżaczu, nawilżacz uwalnia aromatyczną mgiełkę);
– wykorzystanie dyfuzorów zapachowych do olejków (ich najprostsze wersje składają się z małej butelki zamykanej korkiem; wlewa się do niej olejek rozcieńczony alkoholem etylowym; następnie przez dziurę w korku umieszcza się w butelce cienkie bambusowe patyczki, które nasiąkają mieszanką i rozprzestrzeniają zapach po całym pomieszczeniu).
– wykorzystanie olejków eterycznych do masażu; uwaga, nie stosuje się samych olejków, tylko dodaje je do oleju bazowego.
– czasem do uzyskania efekty terapeutycznego wystarczy skropienie wybranego miejsca kilkoma kroplami olejku – np. skropienie poduszki olejkiem różanym może pomóc w walce z bezsennością.
Aromaterapii nie zaleca się kobietom w ciąży oraz karmiącym piersią. Dużą ostrożnością powinny się też wykazać osoby cierpiące na różne choroby przewlekłe. Zanim zdecydują się one na użycie danego olejku i danej metody powinny skonsultować się z lekarzem.
