Olej z czarnuszki zasłużenie cieszy się opinią substancji mającej pozytywny wpływ na nasze zdrowie, a nawet działającej leczniczo i profilaktycznie. Jakie dokładnie właściwości ma ten olej? Kiedy i jak warto go używać oraz na co zwracać uwagę podczas zakupu? Zapraszamy do lektury naszego krótkiego poradnika.
Czarnuszka siewna, nazywana też kminem czarnym (łac. Nigella Sativa L.), to roślina z gatunku jaskrowatych, wywodząca się z okolic Iraku i Turcji, ale obecnie uprawiana również w wielu innych krajach świata. Może rosnąć także dziko, m.in. w rejonie basenu Morza Śródziemnego. Kwitnie na niebiesko, bladoniebiesko lub biało. Ma niewielkie, czarne nasionka o intensywnym smaku i zapachu – i to właśnie one mogą być stosowane zarówno do celów kulinarnych, jak i stricte prozdrowotnych. Do spożycia stosuje się wyciąg z czarnuszki, świeżo zmielone ziarna oraz olej z czarnuszki. Nadaje się on zarówno do picia, jak i do stosowania zewnętrznie na zmiany chorobowe na skórze. Oprócz tego olej ten może być dodawany do potraw (np. do dresingów i sosów do sałatek). Nie powinno się na nim jednak smażyć. W sprzedaży są również tabletki z olejem czarnuszki.
Czarnuszka uznawana jest za jedną z najstarszych roślin leczniczych w historii ludzkości. Jej właściwości znane były już w starożytnym Egipcie. Nazywana bywa „złotem faraonów”.
Właściwości oleju z czarnuszki
- Olej z czarnuszki może pomagać w leczeniu cukrzycy typu II. Dzieje się tak dlatego, że działa regulująco na poziom glukozy we krwi oraz poziom lipidów.

- Dzięki zawartości zdrowych kwasów tłuszczowych (m.in. kwasu linolowego oraz oleinowego) może regulować poziom cholesterolu.
- Zmniejsza ciśnienie krwi.
- Zdrowe, nienasycone kwasy tłuszczowe stanową od 80 do 90 proc. zawartości oleju z czarnuszki. Mają one nie tylko właściwości odżywcze, ale również przeciwzapalne. To m.in. dzięki temu olej z czarnuszki może być pomocny w walce z problemami skórnymi, np. atopowym zapaleniem skóry (AZS). Stosuje się go wmasowując w skórę dwa razy dziennie. Istnieją badania potwierdzające, że może to być równie skuteczne, co kuracja standardowymi maściami sterydowymi stosowanymi przy tym schorzeniu.
- Olej z czarnuszki może być przydany w leczeniu egzemy, grzybicy skóry oraz trądziku (jego łagodnej, jak i bardziej zaawansowanej postaci). W tym ostatnim przypadku ekstrakt z oleju może być stosowany jako balsam. Badania pokazują, że jego skuteczność jest porównywalna do skuteczności popularnych leków stosowanych na to schorzenie.
- Wzmacniając syntezę melaniny olej z czarnuszki może łagodzić i spowalniać przebieg bielactwa.
- Olej z czarnuszki zaliczany jest do tzw. adaptogenów, czyli substancji zmniejszających wrażliwość organizmu na stres i jego skutki. Dzięki temu wspomaga leczenie depresji.
- Olej z czarnuszki zawiera tymohydrochinon. Mechanizm działania tej substancji polega na blokowaniu enzymu rozkładającego acetylocholinę. Jest to jeden z głównych neuroprzekaźników w naszym mózgu. Większa ilość acetylocholiny oznacza sprawniejsze jego funkcjonowanie.
- Stymulując nasz układ odpornościowy (a w szczególności limfocyty T oraz komórki NK) olej z czarnuszki wspiera nas w walce z wirusami, komórkami nowotworowymi oraz innymi patogenami.
- Olej z czarnuszki ma działanie przeciwhistaminowe, dzięki czemu może być pomocny w leczeniu alergii oraz astmy. W tym obszarze kuracja olejkiem najszybsze efekty przynosi u dzieci.
- Działanie przeciwbakteryjne (istnieją dowody, że olej z czarnuszki może działać na szczepy bakterii gronkowca złocistego, nawet takie, które okazały się antybiotykooporne).
- Olejek z czarnuszki może wspomagać organizm w czasie odchudzania.

- Prowadzono badania, które wykazały związek między spożywaniem oleju z czarnuszki a poprawą jakości nasienia u mężczyzn (wzrost liczebności i ruchliwości plemników). To może pomóc w walce z niepłodnością.
- Olej z czarnuszki może chronić nasze nerki i wątrobę przed wpływem szkodliwych substancji (np. alkoholu).
- Olej z czarnuszki może spowalniać rozwój wirusa HCV, powodującego wirusowe zapalenie wątroby typu C. Wykazano to w eksperymentalnych badaniach z udziałem osób zakażonych tym wirusem, które nie mogły być objęte standardowym leczeniem interferonem. Olej podawano im w kapsułkach po 450 mg, trzy raz dziennie.
Jak stosować olej z czarnuszki?
Jedna, dwie łyżeczki oleju z czarnuszki stosowana codziennie (w trakcie posiłku) to dawka bezpieczna, która nie powinna wywoływać żadnych skutków ubocznych. Przyjmując olej w ten sposób powinniśmy stosować przerwy w kuracji (np. tydzień przyjmowania, tydzień przerwy). Jeśli używamy oleju oraz nasion do celów kulinarnych, stosowanie przerw nie jest potrzebne.
Oprócz użytku wewnętrznego olej z czarnuszki może być stosowany również:
- na włosy (np. jako dodatek do szamponu);
- na skórę (poprzez nanoszenie bezpośrednio na miejsca zmienione chorobowo).
Ze względów bezpieczeństwa zaleca się, aby oleju z czarnuszki nie przyjmowały kobiety w ciąży, karmiące oraz dzieci do 3. roku życia.
Na co zwrócić uwagę przy zakupie oleju z czarnuszki?
Kluczowym kryterium jakie powinien spełniać dobry olej z czarnuszki jest tłoczenie na zimno – tylko wtedy czarnuszka nie traci swych leczniczych właściwości. Olej najlepiej przechowywać w ciemnej butelce, w temperaturze 5-10ºC. Po otwarciu zachowuje on swoje właściwości przez trzy miesiące.
Olej najlepiej kupować w sklepach zielarskich, sklepach ze zdrową żywnością, aptekach, sklepach specjalizujących się w sprzedaży różnego rodzaju olejów roślinnych, drogeriach (często na półkach z kosmetykami do włosów). Za 100 ml oleju zapłacimy ok. 40 zł.